Historia lombardów w Polsce

Lombardy od zawsze są atrakcyjną alternatywą dla osób, które nie mają dostępu do standardowej bankowości lub nie chcą z niej korzystać. Korzenie tej instytucji są jednak mało znane, więc dziś postaramy się je Wam przybliżyć.

Włoskie początki lombardów

Nazwa instytucji pochodzi od Lombardii, krainy w północnych Włoszech, w której w późnym średniowieczu narodziła się nowoczesna bankowość. To właśnie lombardzcy bankierzy na przełomie XIV i XV wieku rozpowszechnili w Europie udzielanie pożyczek pod zastaw cennych przedmiotów: głównie kruszcu i biżuterii.

Niewiele wiadomo na temat lombardów w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Jedyną grupą społeczną, która była wyłączona z kościelnego zakazu udzielania pożyczek na procent byli żydzi, i to oni prawdopodobnie, obok zagranicznych domów bankowych, prowadzili instytucje, które dziś nazwalibyśmy lombardami, gdzie udzielano pożyczek zarówno pod zastaw cennych przedmiotów, jak i ziemi, papierów wartościowych czy kruszcu.

Pożyczki pod zastaw w XX wieku

W Polsce w okresie międzywojennym instytucja ta nazywała się oficjalnie zakładem zastawniczym. Przed wojną jej działanie regulowało rozporządzenie Ministra Skarbu z dn. 9 maja 1938 r. „Przepisy o prowadzeniu zakładów zastawniczych”. Po II wojnie światowej wszelka działalność pożyczkowa została zakazana albo zmonopolizowana przez państwo.

Lombardy wróciły razem z wolnym rynkiem podczas przemian ustrojowych na początku lat dziewięćdziesiątych. Liczba lombardów stale rośnie, tylko pomiędzy rokiem 2010 a 2017 powiększyła się z 10 do 25 tys. Zasady działania lombardów zmieniały się w ostatnich latach, najpierw wskutek nowelizacji ustawy o kredycie konsumenckim, potem tzw. specustawy covidowej, ograniczającej maksymalne oprocentowanie wszystkich pożyczek, a ostatnio ustawy tzw. antylichwiarskiej.

Mimo że przepisy dotyczące tej branży nieustannie się zmieniają, nic nie zapowiada tego, aby działalność będąca źródłem tak szybkiego dostępu do kapitału straciła na swojej, wydawałoby się odwiecznej, popularności.